Czym jest refluks?
Refluks (Gastroesophageal Reflux Disease – GERD), to przewlekłe zaburzenie trawienne. Występuje, gdy kwas żołądkowy cofa się do przełyku, powodując dyskomfort, ból i szereg innych objawów. Zmiana sposobu odżywiania i stylu życia może znacząco pomóc złagodzić te dolegliwości i poprawić jakość życia.
Rola odżywiania w leczeniu refluksu
Sposób odżywiania może znacząco wpłynąć na objawy choroby refluksowej przełyku (GERD). Niektóre pokarmy i napoje mogą wywoływać refluks żołądkowy i pogarszać objawy. Aby sobie z nimi poradzić, ważne jest unikanie pokarmów wyzwalających refluks i włączanie do codziennego jadłospisu większej ilości pełnowartościowych pokarmów bogatych w składniki odżywcze.
Oto tabela przedstawiająca niektóre typowe pokarmy i napoje, których należy unikać i które należy uwzględnić, jeśli masz GERD:
Pokarmy, których lepiej unikać | Pokarmy, które należy włączyć |
Pikantne potrawy (np. papryczka chili, ostre sosy) | Warzywa (np. brokuły*, szpinak, jarmuż) |
Tłuste potrawy (np. smażone potrawy, tłuste mięsa) | Owoce (np. jabłka*, banany, gruszki*) |
Owoce cytrusowe (np. pomarańcze, cytryna, grejpfrut) | Pełne ziarna (np. brązowy ryż, komosa ryżowa, kasza gryczana, pęczak*, pełnoziarnisty chleb*) |
Kawa (łącznie z bezkofeinową) | Chude białko (np. drób, ryby, tofu) |
Alkohol | Zdrowe tłuszcze (np. awokado*, orzechy i nasiona, oliwa, olej rzepakowy) |
Pokarmy, których należy unikać w refluksie
Jeśli chodzi o refluks, istnieją pewne pokarmy, o których wiadomo, że mogą wywoływać objawy, dlatego zaleca się ich unikać lub ograniczać.
Pokarmy, które mogą powodować objawy refluksu to:
- Owoce cytrusowe i soki: pomarańcze, grejpfruty, cytryny i limonki mogą nasilać objawy GERD ze względu na wysoką zawartość kwasów.
- Pomidory i produkty na bazie pomidorów: obejmuje to sos pomidorowy, keczup i salsę, ponieważ są one również kwaśne i mogą podrażniać przełyk.
- Pikantne potrawy: ostra papryka, chili w proszku i inne pikantne potrawy mogą powodować pieczenie w przełyku i pogarszać objawy GERD.
- Tłuste lub smażone potrawy: posiłki o wysokiej zawartości tłuszczu, takie jak fast food lub smażone potrawy, mogą opóźniać opróżnianie żołądka i powodować refluks żołądkowy.
- Napoje gazowane: napoje gazowane, woda gazowana i inne napoje gazowane mogą zwiększać ciśnienie w żołądku i powodować refluks żołądkowy.
- Alkohol i kofeina: zarówno alkohol, jak i kofeina mogą rozluźniać dolny zwieracz przełyku, co umożliwia powrót kwasu żołądkowego do przełyku.
Unikając tych wyzwalających pokarmów, możesz zmniejszyć ryzyko wystąpienia objawów GERD i poprawić ogólną jakość życia.
Pamiętaj jednak, że nie u każdej osoby wyżej wymienione produkty mogą pogarszać objawy. Ważne jest indywidualne podejście i samoobserwacja [1].
W celu samoobserwacji polecam Ci prowadzenie notatek, w których będziesz zapisywać wszystko co dotyczy Twojego stylu życia i występujących objawów refluksu. W ten sposób już po tygodniu zaczniesz zauważać co Ci szkodzi, a co pomaga.
Pokarmy, które należy uwzględnić w refluksie
Chociaż ważne jest, aby unikać pokarmów wyzwalających refluks, istotne jest również włączenie pokarmów, które mogą pomóc złagodzić objawy GERD.
Niektóre pokarmy korzystne dla osób z chorobą refluksową przełyku obejmują:
- Owoce inne niż cytrusowe: banany, jabłka*, gruszki* i melony to dobre opcje, ponieważ rzadziej wywołują objawy GERD.
- Warzywa: warzywa liściaste, brokuły*, kalafior*, marchew i słodkie ziemniaki są bogate w składniki odżywcze i mogą pomóc złagodzić zapalenie tkanki w przełyku.
- Chude białko: drób bez skóry, ryby i tofu są dobrym źródłem białka, które rzadziej wywołuje objawy GERD niż tłuste mięso.
- Pełne ziarna: płatki owsiane, brązowy ryż i komosa ryżowa to dobre opcje dla osób z GERD, ponieważ są bogate w błonnik i wspomagają właściwe trawienie.
- Zdrowe tłuszcze: Awokado*, orzechy i nasiona to źródła zdrowych tłuszczów, które mogą pomóc zmniejszyć stan zapalny i wspierać ogólny stan zdrowia układu pokarmowego.
Włączenie tych pokarmów do diety może pomóc w utrzymaniu dobrze zbilansowanej, bogatej w składniki odżywcze diety, jednocześnie radząc sobie z objawami GERD.
*u niektórych osób z refluksem, u których jednocześnie występuje SIBO lub IBS (zespół jelita drażliwego), produkty te również mogą wyzwalać objawy
Zastosowanie diety lowFODMAP u osób z chorobą refluksową przełyku
Chociaż dieta o niskiej zawartości FODMAP jest często zalecana osobom z zespołem jelita drażliwego (IBS), badania nad jej skutecznością w leczeniu GERD są ograniczone.
Jednak niektóre osoby z GERD mogą odnieść korzyści z diety o niskiej zawartości FODMAP, ponieważ może ona pomóc zmniejszyć objawy, takie jak wzdęcia, gazy i ból brzucha [2].
Refluks może być objawem zarówno zespołu jelita drażliwego jak i SIBO, dlatego wielu z moich pacjentów z powodzeniem wprowadza zalecenia dotyczące diety lowFODMAP przy jednoczesnym występowaniu refluksu.
Dieta low FODMAP polega na unikaniu niektórych rodzajów węglowodanów, które mogą być trudne do strawienia, takich jak laktoza, fruktoza i niektóre rodzaje błonnika.
Jeśli zmagasz się z GERD i potrzebujesz spersonalizowanych wskazówek dotyczących przyjęcia zdrowszej diety i stylu życia, chętnie Ci pomogę. Podczas konsultacji uzyskasz porady uwzględniające Twoje unikalne potrzeby i preferencje, które jednocześnie zmniejszą objawy GERD. Niezależnie od tego, czy potrzebujesz pomocy w identyfikowaniu pokarmów wyzwalających, nauce przygotowywania zdrowych posiłków, czy znalezieniu sposobów radzenia sobie ze stresem i poprawy snu, jestem tutaj, aby wspierać Cię na każdym kroku.
Zmiany stylu życia w zarządzaniu GERD
Oprócz zmian w diecie, wprowadzanie pewnych modyfikacji stylu życia może również pomóc w radzeniu sobie z objawami GERD. Poznaj znaczenie utrzymywania zdrowej wagi, wystarczającej ilości snu i zmniejszania stresu. Zaproponuję Ci również wskazówki i strategie dotyczące włączania tych zmian w styl życia do codziennej rutyny.
Zarządzanie GERD to nie tylko kwestia diety, ale także stylu życia. Oto kilka zmian, które możesz wprowadzić w swoim życiu, aby pomóc w zarządzaniu chorobą refluksową przełyku:
- Unikaj jedzenia przed snem: Staraj się spożywać ostatni posiłek co najmniej 2-3 godziny przed snem, aby dać swojemu organizmowi czas na trawienie przed położeniem się spać.
- Utrzymuj prawidłową wagę: Nadmierne obciążenie mięśni brzucha może prowadzić do ucisku na żołądek i zwiększonego ryzyka refluksu kwasu żołądkowego. Regularna aktywność fizyczna i zdrowa dieta mogą pomóc w utrzymaniu prawidłowej wagi [3].
- Zmniejsz stres: Stres i lęk mogą prowadzić do zwiększonej produkcji kwasu żołądkowego i pogorszenia objawów GERD. Spróbuj znaleźć sposoby na zmniejszenie poziomu stresu, takie jak medytacja, joga lub terapia.
- Zadbaj o sen: Sen odgrywa ważną rolę w zarządzaniu GERD. Niedobór snu lub niewłaściwa jakość snu mogą zwiększać ryzyko wystąpienia objawów GERD. Badania wykazały, że osoby z chorobą refluksową żołądka często doświadczają zaburzeń snu, takich jak trudności z zasypianiem, niemożność utrzymania snu lub sen niespokojny. Z kolei niedobór snu może prowadzić do wzrostu stresu, co może zwiększyć ryzyko wystąpienia objawów GERD.
W przypadku występowania objawów GERD, warto zwrócić uwagę na pozycję podczas snu. Najlepiej spać na boku, ponieważ zmniejsza to ryzyko refluksu. Umieszczenie poduszki pod głową i górną częścią pleców także może pomóc w zmniejszeniu ryzyka refluksu podczas snu. Staraj się również regularnie kłaść się spać i wstawać. Regularny harmonogram snu może pomóc w utrzymaniu równowagi hormonalnej, co może przyczynić się do zmniejszenia objawów GERD.
- Unikaj palenia papierosów: Palenie papierosów może osłabić dolny zwieracz przełyku i zwiększyć ryzyko refluksu.
- Unikaj pochylania się po jedzeniu: Pochylanie się po jedzeniu może zwiększyć ryzyko refluksu. Staraj się siedzieć prosto przez co najmniej 30 minut po posiłku.
Wprowadzenie tych zmian w stylu życia może pomóc w redukcji objawów GERD i poprawie jakości życia. Pamiętaj, że każdy organizm jest inny i reaguje inaczej na różne zmiany w stylu życia.
Podsumowanie
Jako dyplomowany dietetyk z pasją pomagam ludziom osiągnąć optymalne zdrowie poprzez uważne odżywianie. Wiele osób nie wie, jak zdrowo się odżywiać, a ja jestem tutaj, aby Ci w tym pomóc. Oferuję jednorazowe konsultacje indywidualne oraz pakiety czterech konsultacji, podczas których omówimy Twoje unikalne potrzeby żywieniowe i rozwiązania, które pomogą Ci osiągnąć Twoje cele zdrowotne.
Jeśli cierpisz na chorobę refluksową przełyku (GERD), ważne jest, aby zwrócić szczególną uwagę na swoją dietę. GERD to stan, w którym kwas żołądkowy cofa się do przełyku, powodując zgagę i inne nieprzyjemne objawy. Aby poradzić sobie z GERD, zaleca się unikanie pokarmów wyzwalających, takich jak kofeina, alkohol, pikantne potrawy i potrawy o wysokiej zawartości tłuszczu. Pomocne może być również spożywanie mniejszych, częstszych posiłków i unikanie jedzenia przed snem. Mogę z tobą pracować, aby opracować plan zamian w stylu życia przyjazny dla GERD, który jest zarówno przyjemny, jak i skuteczny w radzeniu sobie z objawami.
Nie pozwól, aby zamieszanie związane ze zdrowym odżywianiem powstrzymało Cię przed najlepszym życiem. Skontaktuj się ze mną już dziś, aby umówić się na konsultację i zrób pierwszy krok w kierunku zdrowszego, szczęśliwszego siebie.
Bibliografia:
- Newberry C, Lynch K. The role of diet in the development and management of gastroesophageal reflux disease: why we feel the burn. J Thorac Dis. 2019 Aug; 11(Suppl 12): S1594–S1601
- Pauls R, Max J. Symptoms and dietary practices of irritable bowel syndrome patients compared to controls: results of a USA national survey. Minerva Gastroenterol Dietol 2019 Mar;65(1):1-10
- El-Serag HB, Ergun GA, Pandolfino J, Fitzgerald S, Tran T, Kramer JR. Obesity increases oesophageal acid exposure. Gut. 2007;56:749–755