Co to jest dieta niskobiałkowa?
Dieta niskobiałkowa to dieta, która ogranicza spożycie białka, zazwyczaj do 0,6 do 0,8 grama na kilogram masy ciała dziennie. Celem tej diety jest zmniejszenie ilości produktów przemiany materii, które nerki muszą odfiltrować. Białko jest rozkładane na produkty przemiany materii, które muszą zostać usunięte przez nerki. Zmniejszając spożycie białka, możesz pomóc wydajniej funkcjonować nerkom.
Najlepsza dieta niskobiałkowa
Jeśli zdiagnozowano u Ciebie chorobę nerek, może być konieczne przestrzeganie diety niskobiałkowej. Ten rodzaj diety ma na celu zmniejszenie obciążenia nerek poprzez ograniczenie ilości spożywanego białka. Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie diety niskobiałkowe są sobie równe.
Najlepsza dieta niskobiałkowa to taka, która jest dobrze zbilansowana i dostarcza organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych. Powinna być również łatwa do zastosowania i włączenia do codziennej rutyny.
Korzyści z diety niskobiałkowej
Dieta niskobiałkowa ma wiele potencjalnych korzyści, w tym:
- Zmniejszone ryzyko uszkodzenia nerek
Dieta niskobiałkowa może pomóc zmniejszyć obciążenie nerek, co jest szczególnie ważne dla osób z chorobami nerek.
- Poprawa funkcji wątroby
Nadmiar białka może powodować obciążenie wątroby, więc zmniejszenie spożycia białka może pomóc poprawić czynność wątroby.
- Zmniejszone ryzyko osteoporozy
Spożywanie zbyt dużej ilości białka może powodować wydalanie wapnia z organizmu, co może prowadzić do utraty gęstości kości. Dieta niskobiałkowa może pomóc zmniejszyć to ryzyko.
- Zmniejszone ryzyko zachorowania na raka
Niektóre badania sugerują, że dieta niskobiałkowa może pomóc zmniejszyć ryzyko niektórych rodzajów raka, takich jak rak okrężnicy.
Wskazówki dotyczące stosowania diety niskobiałkowej
Oto kilka wskazówek, które pomogą Ci przestrzegać diety niskobiałkowej:
- Skonsultuj się z dyplomowanym dietetykiem
Dieta niskobiałkowa powinna być stosowana wyłącznie pod nadzorem specjalisty, ponieważ może nie być odpowiednia dla wszystkich.
Chętnie pomogę Ci wdrożyć niezbędne zalecenia przy diecie niskobiałkowej, które spełnią Twoje specyficzne potrzeby. Podczas indywidualnych konsultacji dietetycznych online udzielę Ci również wskazówek dotyczących planowania posiłków, kontroli porcji i czytania etykiet żywności, co pomoże Ci samodzielnie kontrolować ilość białka w swojej codziennej diecie.
- Wybieraj produkty o niskiej zawartości białka
Skoncentruj się na produktach o niskiej zawartości białka, takich jak owoce, warzywa, zboża [1].
- Ogranicz produkty wysokobiałkowe
Pokarmy bogate w białko powinny być ograniczone lub w niektórych przypadkach całkowicie wyeliminowane. Unikaj pokarmów wysokobiałkowych, takich jak czerwone mięso, podroby, przetworzone mięso. Te pokarmy są bogate w fosfor, który może być szkodliwy dla nerek, jeśli zjesz go w zbyt dużej ilości.
Drób, ryby, jaja i produkty mleczne jedz w ograniczonych ilościach. Pilnuj, aby w jednym posiłku nie występowało kilka produktów będących bogatym źródłem białka np. kanapka z serem żółtym i wędliną, a do tego koktajl mleczny.
- Wybieraj wysokiej jakości źródła białka
Jeśli możesz spożywać białko jedynie w ograniczonej ilości, ważne jest, aby wybierać źródła wysokiej jakości. Należą do nich ryby, drób, jaja i niskotłuszczowe produkty mleczne. Te pokarmy dostarczają niezbędnych aminokwasów, których organizm potrzebuje do budowy i naprawy tkanek. Zawierają również mniej fosforu niż inne źródła białka, co jest ważne dla zdrowia nerek.
- Częściej wybieraj białka pochodzenia roślinnego niż zwierzęcego
Jeśli chcesz zwiększyć spożycie białka, wybierz źródła białka pochodzenia roślinnego, takie jak fasola, soczewica i orzechy.
- Ogranicz rozmiary porcji
Nawet podczas spożywania pokarmów o niskiej zawartości białka ważne jest kontrolowanie wielkości porcji. Spożywanie zbyt dużej ilości dowolnego pokarmu może prowadzić do przybierania na wadze, co może dodatkowo obciążać nerki. Jeśli zdecydujesz się jeść pokarmy wysokobiałkowe, ogranicz wielkość porcji. Na przykład, zamiast jeść dużą porcję mięsa, zdecyduj się na mniejszą porcję chudego mięsa lub ryby.
- Wybieraj głównie produkty o niskiej zawartości fosforu
Pokarmy o niskiej zawartości fosforu są idealne w diecie niskobiałkowej. Należą do nich owoce, warzywa, chleb, ryż, makaron i niektóre zboża. Te pokarmy są również bogate w błonnik, który może poprawić trawienie i zapobiegać zaparciom.
- Ogranicz produkty będące bogatym źródłem fosforu
Unikaj żywności z dodatkiem fosforanów (czytaj uważnie etykiety produktów). Należą do nich przede wszystkim: większość wędlin i przetworów mięsnych (np. parówki), dania instant, gazowane napoje i słodycze.
- Ogranicz produkty będące bogatym źródłem sodu
Pokarmy bogate w sód to przede wszystkim konserwy, wędliny, podroby, sery dojrzewające, ser feta, kiszonki. Nie stosuj soli podczas gotowania potrawy, ale możesz dodać jej odrobinę na sam koniec. Nie sól kanapek czy sałatek.
- Stosuj odpowiednie techniki przyrządzania potraw
Możesz przygotowywać żywność na parze, gotowaną na wodzie, duszoną, podsmażoną na niewielkich ilości tłuszczu (oliwie lub oleju rzepakowym) lub pieczoną. Lepiej też dodawać tłuszcz po przygotowaniu potraw – po obróbce termicznej (na zimno). Więcej na temat obróbki potraw pisałam w artykule 5 najzdrowszych metody przyrządzania potraw.
W celu wzbogacenia smaku potraw dodawaj do nich sok z cytryny, musztardę, świeże lub suszone zioła i przyprawy takie jak: czosnek, cynamon, majeranek, natkę pietruszki, koperek, kminek, bazylię, melisę, miętę, estragon, kolendrę, tymianek, słodką paprykę, a także wanilię.
Niektóre potrawy takie jak zupy czy sosy możesz zaprawiać mlekiem, kefirem lub jogurtem.
Przykładowe plany posiłków
Oto kilka przykładowych planów posiłków dla diety niskobiałkowej:
Śniadania:
- Owsianka ze świeżymi owocami
- Tost z pieczywa pszennego z awokado i papryką
- Smoothie z mlekiem migdałowym, bananem i szpinakiem
- Ryż na mleku owsianym z jabłkiem i cynamonem
- Naleśniki na mące pszennej z miodem/dżemem
- Placuszki bananowe
Obiady:
- Pieczone warzywa: ziemniaki, marchew, korzeń pietruszki, buraki z dodatkiem łososia
- Gotowane ziemniaki z koperkiem, jajko sadzone, mizeria z odrobiną jogurtu
- Zupa z soczewicy
- Kasza bulgur z dodatkiem fasolki szparagowej i piersi z kurczaka
- Pieczony batat z czarną fasolą i salsą
Kolacje:
- Grillowane tofu ze smażonymi warzywami
- Stir-fry warzywny z orzechami nerkowca
- Sałatka z fasolką szparagową, ziemniakami i odrobiną musztardy
- Sałatka z komosy ryżowej z warzywami
Przekąski:
- Świeży owoc
- Surowe warzywa z hummusem
- Wafle ryżowe z masłem migdałowym
Podsumowanie
Podsumowując, dieta niskobiałkowa może przynieść wiele potencjalnych korzyści osobom z pewnymi schorzeniami. Przestrzeganie diety niskobiałkowej może pomóc zmniejszyć obciążenie nerek i zapobiec dalszym uszkodzeniom. Jednak ważne jest przestrzeganie dobrze zbilansowanej diety, która dostarcza wszystkich niezbędnych składników odżywczych potrzebnych organizmowi [2]. Podczas konsultacji dietetycznych online nauczysz się wybierać pokarmy niskobiałkowe, ograniczać wielkość porcji, koncentrować się na żywności o niskiej zawartości fosforu. Uzyskasz niezbędne wskazówki i praktyczne porady, które pomogą Ci wdrożyć dietę niskobiałkową bez stresu i z większą pewnością siebie.
Bibliografia:
- Mocanu C-A, Simionescu T, Mocanu A, Garneata L. Plant-Based versus Animal-Based Low Protein Diets in the Management of Chronic Kidney Disease. Nutrients. 2021 Nov; 13(11): 3721.
- Ko G, Obi Y, Tortoricci A, Kalantar-Zadeh K. Dietary Protein Intake and Chronic Kidney Disease. Curr Opin Clin Nutr Metab Care. 2017 Jan; 20(1): 77–85.
