Co to jest mikroplastik?
Mikroplastik to drobinki plastiku mniejsze niż 5 mm. Mikroplastik przedostaje się do wód oraz gleby i w ten sposób przenika do żywych organizmów, w tym do żywności i naszego ciała. Obecnie mikroplastiku w oceanach jest 500 razy więcej niż gwiazd w naszej galaktyce!
Jak mikroplastik trafia do naszego organizmu?
Mikroplastik trafia do naszego organizmu:
- z zanieczyszczonej żywności m.in. ryb i owoców morza, herbaty;
- z wody pitnej przechowywanej w butelkach;
- z opakowań i przyborów kuchennych.
Czy mikroplastik wpływa na zdrowie?
Wpływ mikroplastiku na zdrowie nie jest do końca zbadany. Wiadomo jednak, że substancje obecne w tworzywach sztucznych (tworzywach plastikowych) to substancje toksyczne i endokrynnie czynne, które wpływają negatywnie na układ hormonalny.
Co to są substancje endokrynnie czynne?
Tworzywa sztuczne, z których wytwarzane są przybory kuchenne i opakowania mają dodatek różnych substancji chemicznych, których zadaniem jest np. utrzymanie trwałości, koloru, wytrzymałości itp. Do związków chemicznych endokrynnie czynnych zalicza się m.in. substancje per- i polifluoroalkilowe (PFAS), bisfenol A oraz ftalany.
Substancje te jednak, mogą działać negatywnie na układ hormonalny i odpornościowy organizmu.
Substancje endokrynnie czynne mogą się przyczyniać do:
- obniżenia płodności,
- zwiększenia ryzyka endometriozy,
- pogorszenia stanu zdrowia u kobiet z zespołem policystycznych jajników,
- rozwoju chorób nowotworowych,
- alergii,
- otyłości,
- cukrzycy typu 2,
- zaburzyć proces uczenia się i zapamiętywania.
Jest to niebezpieczne zwłaszcza dla osób z dolegliwościami na tle hormonalnym oraz dla osób z wieku dojrzewania. Najbardziej wrażliwe na działanie związków chemicznych dodawanych do tworzyw sztucznych są niemowlęta i małe dzieci.
Opakowania niezawierające PFAS są oznaczane jako PFAS/PFOA/PFC free, a niezawierające bisfenolu oznaczane są jako BPA free.
Substancje endokrynnie czynne uwalniają się bezpośrednio do otaczającego nas środowiska.
Związki chemiczne mogą przechodzić do żywności pod wpływem:
- ciepła,
- tłustego lub kwaśnego środowiska,
- promieniowania UV,
- uszkodzeń struktury plastiku.
Dołącz do 4000 osób, którym pomogłam
Jako dietetyk rozumiem, że dokonywanie zdrowych wyborów może być wyzwaniem, szczególnie dla osób zapracowanych lub nie mających wiedzy na temat żywienia. Dlatego oferuję jednorazowe konsultacje oraz pakiet 4 indywidualnych konsultacji, które pomogą Ci opracować spersonalizowany plan zdrowego odżywiania. Uczę uważnego jedzenia, które jest skutecznym podejściem do kultywowania zdrowej relacji z jedzeniem. Dodatkowo mój Kurs Świadomego Odżywiania zapewnia dogłębną edukację i praktyczne narzędzia aby podejmować zdrowe wybory. Dzięki mojemu wsparciu i wskazówkom możesz dokonywać świadomych wyborów i osiągać swoje cele zdrowotne.
Plastik w kuchni – przybory kuchenne i przechowywanie żywności
Praktyczne porady jak zmniejszyć użycie plastiku w kuchni i zminimalizować jego wpływ na nasze zdrowie:
- Najlepiej wybieraj przybory wykonane z drewna, silikonu dobrej jakości lub stali nierdzewnej.
- Patelnie, garnki – najlepiej używaj takich ze stali nierdzewnej, ceramicznych, żeliwnych lub kamiennych. Jeżeli mają powłokę nieprzywierającą, powinny mieć oznaczenie:
- PTEE free,
- PFOA free,
- PFOS free.
- Nie używaj przyborów plastikowych, zwłaszcza z teflonu, polietylenu, z tworzywa poliamidowego i polistyrenu. Mogą zawierać szkodliwy dla zdrowia bisfenol A.
- Nie używaj przyborów z „czarnego nylonu” oraz aluminium. Przybory aluminiowe mogą przyczynić się do demencji, choroby Alzheimera i Parkinsona oraz wpływać negatywnie na wydolność wątroby.
- Żywność najlepiej przechowuj w pojemnikach: szklanych, ceramicznych i ze stali nierdzewnej. Uważaj tylko na zakrętki stosowane np. do szklanych słoików – mogą być z dodatkiem szkodliwego PCW – nakrętki, które nie mają takiego dodatku mają na spodzie niebieski okrąg.
- Kupuj żywność w słoikach, które możesz potem wykorzystać ponownie np. Do przechowywania kasz, ryżu, nasion strączkowych czy mąki.
- Jeżeli używasz pojemników z tworzyw sztucznych, używaj tych przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Powinny one mieć także oznakowanie z jakiego tworzywa są wykonane. Najlepsze będą te oznaczone jako: 05/PP (polipropylen) i 02/HDPE LUB 04/LDPE (polietylen dużej gęstości).
- Nawet jeżeli jakieś opakowanie jest przeznaczone do przechowywania żywności, zwróć uwagę w jakiej temperaturze można w nich ją przechowywać. W pojemnikach do mrożenia nie zawsze można trzymać jedzenie gorące.
- Plastik poddawany gorącej temperaturze wydziela szkodliwe dla zdrowia substancje – nawet jeżeli jest to plastikowe opakowanie przeznaczone do żywności.
- Szkodliwe substancje łatwiej przenikają do tłustych potraw.
- Nie używaj folii aluminiowej – zastąp ją opakowaniami z wosku pszczelego lub ze stali nierdzewnej.
- Nie gotuj jedzenia (kasz, ryżu) w foliowych torebkach.
- Nie używaj herbat w plastikowych torebkach do zaparzania, zamiast tego używaj herbaty parzonej w liściach lub w torebkach, ale papierowych.
- Nie używaj pojemników styropianowych do przechowywania żywności.
- Nie używaj żywności pakowanej w puszki (zawierają bisfenol A, który mogą wydzielać do żywności).
- Nie przechowuj w zamrażarce i nie podgrzewaj w kuchence mikrofalowej czy piekarniku żywności w opakowaniach jednorazowych.
Oznakowania na opakowaniach żywności
Podsumowanie – czy trzeba się bać plastiku?
Niczego nie trzeba się bać, strach jest doprawdy przereklamowany 😎 Choć zawsze będzie chciał Ci towarzyszyć, bo tak działa umysł człowieka – ma Cię chronić przed nieznanym. Na razie nie ma dość dowodów naukowych świadczących o tym jak mikroplastik wpływa na nasz organizm. Natomiast negatywny wpływ plastikowych opakowań jest znany i szeroko przebadany. Dlatego unikaj tego typu produktów, zwłaszcza jeżeli masz w domu małe dzieci i/lub masz problemy zdrowotne.
